๐๏ธย SVD: Singular Value Decomposition
ํน์ด๊ฐ ๋ถํด๋ ๊ณ ์ ๊ฐ ๋ถํด๋ฅผ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ํฉ์ผ๋ก ํ์ฅ์ํจ ๊ฐ๋ ์ผ๋ก LSA(Latent Semantic Anaylsis), Collaborative Filtering๊ณผ ๊ฐ์ ๋จธ์ ๋ฌ๋ ๊ธฐ๋ฒ์ ์ฌ์ฉ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์์ฐ์ด์ฒ๋ฆฌ, ์ถ์ฒ์์คํ ์ ๊ด์ฌ์ด ์๋ค๋ฉด ๋ฐ๋์ ์ดํดํ๊ณ ๋์ด๊ฐ์ผ ํ๋ ์ค์ํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ด๋ค. ํํํ์๋์ ์ ํ๋์ํ ๊ฐ์์ ๊ณต๋์ด์ ์ํ์ ๋ฆฌ๋์ ๊ฐ์ ๋ฐ ํฌ์คํธ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ฅ๋ฌ๋์ ์ํ ์ ํ๋์ํ ๊ต์ฌ์ ์ฐธ๊ณ ํ๊ณ ๊ฐ์ธ์ ์ธ ํด์์ ๋ํด ์ ๋ฆฌํ๋ค.
๐ย Concept of SVD
\[A = UฮฃV^T\]
ํฌ๊ธฐ๊ฐ mxn
์ธ ์์์ ํ๋ ฌ $A$๋ฅผ ์ ์์์ ์ฐ๋ณ์ฒ๋ผ ์ฌ๋ฌ ๋ค๋ฅธ ํ๋ ฌ๋ก ๋ถํดํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋งํ๋ค. ํ๋ ฌ ๋ถํด ๊ธฐ๋ฒ์ด๋ผ๋ ์ ์์ ๊ณ ์ ๊ฐ ๋ถํด์ ๊ถค๋ฅผ ๊ฐ์ดํ์ง๋ง ์ข ๋ ์ค์ฉ์ ์ธ ํํ๋ก ๋ณํํ๋ค. ๊ณ ์ ๊ฐ ๋ถํด๋ ํ๋ ฌ $A$๊ฐ ์ ์ฌ๊ฐํ๋ ฌ ์ผ ๋๋ง ์ ์ฉํ ์ ์๋ค๋ ํ๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค. ์ค์ํ์์ ๋ค๋ฃจ๋ ํ๋ ฌ ๋ชจํ์ ํ
์ด๋ธ ๋ฐ์ดํฐ๋ 99.9999999%์ ํ๋ฅ ๋ก ์ง์ฌ๊ฐํ๋ ฌ์ด๋ค. ํ์๋ ์ด๋ฉด์ ํ ๋ฒ๋ ์ ์ฌ๊ฐํ๋ ฌ ํํ์ ํ
์ด๋ธ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๋ณธ์ ์ด ์๋ค. ์ฆ ์ค์ํ์ ๋ฐ์ดํฐ์ ๊ณ ์ ๊ฐ ๋ถํด๋ฅผ ์ ์ฉํ๊ธฐ ์ํด ์ง์ฌ๊ฐํ๋ ฌ ํํ๋ก ํ์ฅํ ๊ฒ์ด ๋ฐ๋ก ํน์ด๊ฐ ๋ถํด๋ค.
์ ํ๋ณํ $A$ ๊ฐ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ๊ณ ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ์์์ ํจ๊ป ์ฐ๋ณ์ ํญ๋ค์ ๋ํด ์์ธํ ์ดํด๋ณด์.
\[A = \begin{pmatrix} 1 & 2 \\ 3 & 4 \\ 5 & 6 \end{pmatrix}\]๋จผ์ ํ๋ ฌ $U$๋ ํฌ๊ธฐ๊ฐ mxm
์ธ ์ ์ฌ๊ฐํ๋ ฌ์ด๋ค.
๊ณ ์ ๊ฐ ๋ถํด์์ ๊ณ ์ ๋ฒกํฐ๋ฅผ ์์ ๋ง๋ ํ๋ ฌ $V$์ ๋น์ทํ ์ญํ ์ ํ๋ฉด์ ํน์ด๊ฐ ํ๋ ฌ์ ์ผ์กฑ์ ์๋ค๋ ์๋ฏธ์์ Left Singular Vector
๋ผ๊ณ ๋ ๋ถ๋ฅธ๋ค. ํ๋ ฌ์ ๊ฐ๋ณ ์ด์ฐจ์์ ๋ฒกํฐ๋ ๊ณ ์ ํ ํน์ด๋ฒกํฐ๊ฐ ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ฐ๋ณ ๊ณ ์ ๋ฒกํฐ๋ ์๋ก์๊ฒ ๋
๋ฆฝ์ด๋ฉฐ ์ง๊ตํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ ์ฒด ํ๋ ฌ $U$๋ Orthogonal Matrix
๊ฐ ๋๋ค.
ํํธ, $ฮฃ$๋ ๊ฐ๋ณ ํน์ด๋ฒกํฐ์ ํด๋น๋๋ ํน์ด๊ฐ๋ค์ ์ ์ฅํ ํ๋ ฌ๋ก ํฌ๊ธฐ๋ mxn
์ด๋ค.
ํ์ฌ ์ ์๋ ์์ ํ๋ ฌ์ ํฌ๊ธฐ๊ฐ m>n
์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ $ฮฃ$์ ๋ชจ์ ์ญ์ ํ ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ๋ ๊ธธ๊ฒ ๋์ธ ์ง์ฌ๊ฐํ๋ ฌ์ด ๋๋ค. ๋ฐ๋์ ์ํฉ์ด๋ผ๋ฉด ์ด๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ๊ธธ๊ฒ ๋์ ๋ ์ง์ฌ๊ฐํ๋ ฌ์ด ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ํ $ฮฃ$์ ์ง์ฌ๊ฐํ๋ ฌ์ด์ง๋ง ๋๊ฐํ๋ ฌ์ด๋ผ์, ์ฃผ๋๊ฐ์ฑ๋ถ ์์๋ฅผ ์ ์ธํ ๋๋จธ์ง ์์๋ ๋ชจ๋ ๋ฐ๋์ 0์ด ๋๋ค.
๋ง์ง๋ง์ผ๋ก ํ๋ ฌ $V^T$๋ ํฌ๊ธฐ๊ฐ nxn
์ธ ์ ์ฌ๊ฐํ๋ ฌ์ด๋ค.
ํ๋ ฌ $U$๋์ ๊ฐ์ ๋
ผ๋ฆฌ์ ๋๋ถ์ด ํน์ด๊ฐ ํ๋ ฌ์ ์ค๋ฅธ์กฑ์ ๋ฐฐ์น๋์ด ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ Right singular Vector
๋ผ๊ณ ๋ถ๋ฅธ๋ค. ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก ๊ฐ๋ณ ๊ณ ์ ๋ฒกํฐ๋ ์๋ก์๊ฒ ๋
๋ฆฝ์ด๋ฉฐ ์ง๊ตํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ ์ฒด ํ๋ ฌ $V^T$์ญ์ Orthogonal Matrix
๊ฐ ๋๋ค.
๊ทธ๋ ๋ค๋ฉด ํน์ด๊ฐ ๋ถํด๋ ์ด๋ป๊ฒ ๊ณ ์ ๊ฐ ๋ถํด์ ์ ์ฝ์กฐ๊ฑด์ ํํผํ๋์ง ์ดํด๋ณด์. ๋ฐ๋ก ํฌ๊ธฐ๊ฐ mxn
์ธ ํ๋ ฌ $A$์ ๊ทธ๊ฒ์ ์ ์น ํ๋ ฌ $A^T$ ์ฌ์ด์ ๊ณฑ์ ํญ์ ๋์นญ ํ๋ ฌ์ด ๋๊ณ , ๋์นญํ๋ ฌ์ ๋๊ฐํ-๊ฐ๋ฅ ํ๋ ฌ์ด๋ผ๋ ์ ์ ์ด์ฉํ๋ค.
์๋กญ๊ฒ ์ ์๋ ํ๋ ฌ $AโขA^T$์ ํฌ๊ธฐ๊ฐ mxm์ธ ์ ์ฌ๊ฐโข๋์นญํ๋ ฌ์ด ๋๊ณ , ํ๋ ฌ $A^TโขA$์ ํฌ๊ธฐ๊ฐ nxn์ธ ์ ์ฌ๊ฐโข๋์นญํ๋ ฌ์ด ๋๋ค. ํ๋ ฌ $U,V$ ๋ชจ๋ Orthogonal Matrix
๋ผ๋ ์ ์ ์ด์ฉํ๋ฉด ์ฐ๋ฆฌ๋ ์๋กญ๊ฒ ์ ์๋ ๋ ํ๋ ฌ์ ๊ณ ์ ๊ฐ๋ถํด ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ ์ฌํ๊ฒ ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค.
์์ ์ฐ๋ณ์ ๋์ธ $\Lambda_m, \Lambda_n$ ์ ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ์์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
\[\Lambda_m = \Sigma\Sigma^T = \begin{pmatrix} \sigma_1^2 & 0 & 0 \\ 0 & \sigma_2^2 & 0 \\ 0 & 0 & 0 \\ \end{pmatrix} \\ \Lambda_n = \Sigma^T\Sigma = \begin{pmatrix} \sigma_1^2 & 0 \\ 0 & \sigma_2^2 \\ \end{pmatrix}\]์ด์ ๋ ํ๋ ฌ์ ๊ฐ๊ฐ ์์ ์ ๊ณฑ๊ทผ์ ์ฌ์ฉํด $\sigma_1, \sigma_2$(ํน์ด๊ฐ)๋ฅผ ๊ตฌํ๊ณ ์๋ ์์($A = UฮฃV^T$)์ $ฮฃ$์ ๋์ ํ๋ค. ์ด๋ ๊ฒ ํ๋ฉด ์ ํ๋ณํ $A$์ ๋ํ ํน์ด๊ฐ ๋ถํด๋ฅผ ๋ชจ๋ ๋๋ง์น ์ ์ด๋ค. ์ง๊ธ๊น์ง ์ดํด๋ณธ ๋ด์ฉ์ ์์ฝ ์ ๋ฆฌํ๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
- 1) $AA^T, A^TA$ ๊ณ์ฐ
- 2) $AA^T, A^TA$์ ๊ณ ์ ๊ฐ, ๊ณ ์ ๋ฒกํฐ ๊ณ์ฐ
- 3) $A^TA$๋ก Right Singular Vector $V$๋ฅผ, $AA^T$๋ก Left Singular Vector $U$๋ฅผ ๋์ถ
- 4) ๊ณ ์ ๊ฐ($\Sigma\Sigma^T$)์ ์ ๊ณฑ๊ทผ์์ ๋์จ ๊ฐ๋ค์ $\Sigma$์ ๋๊ฐ์ ์ ๋ฐฐ์นํฉ๋๋ค. ์ด ๊ฐ๋ค์ด ํน์ด๊ฐ์ ํด๋น
๐กย Insight of SVD
\[A\vec x = \sigma_1u_1v_1^T\vec x + \sigma_2u_2v_2^T\vec x + ... +\sigma_n u_nv_n^T\vec x\]
๊ณ ์ ๊ฐ ๋ถํด์ ํ์ฉ๊ณผ ์ฌ์ค์ ๋ค๋ฅธ๊ฒ ์๋ค. ์ญ์ ๋ฐ์ดํฐ ์์ถโข๋ณต์ ํน์ PCA ๊ฐ์ ์ฐจ์ ์ถ์ ๊ธฐ๋ฒ์ ์ฌ์ฉ๋๋ค. ๊ณ ์ ๊ฐ ๋ถํด์ ๋ค๋ฅธ๊ฒ ์๋ค๋ฉด ์ ํ๋ณํ $A$๊ฐ ๋ฐ๋์ ์ ์ฌ๊ฐํ๋ ฌ์ผ ํ์๊ฐ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ณ ์ ๊ฐ ๋ถํด๋ฅผ ๋ฐ์ดํฐ ์์ถ์ด๋ ์ฐจ์ ์ถ์์ ๊ฐํธํ ์ฌ์ฉํ๋ ค๋ฉด, ์ ํ๋ณํ $A$๊ฐ ๋์นญํ๋ ฌ์ด์ฌ์ผ ํ๋ค๋ ์กฐ๊ฑด๋ ๋ถ๊ณ ์๋นํ ์ฌ์ฉํ๊ฒ ๊น๋ค๋ก์ ๋๋ฐ ํน์ด๊ฐ ๋ถํด์์๋ ๊ทธ๋ฐ ๋ฒ๊ฑฐ๋ก์ด ์ ์ฝ ์กฐ๊ฑด์ด ๋ชจ๋ ์ฌ๋ผ์ง๋ค๋ ์ฅ์ ์ด ์๋ค.
ํนํ ํน์ด๊ฐ ๋ถํด๋ ๋ถํด๋๋ ๊ณผ์ ์์ฒด๋ณด๋ค ๋ถํด๋๋ ํ๋ ฌ์ ๊ฐ๋ณ ํน์ด๋ฒกํฐ์ ๋ํ ํน์ด๊ฐ์ ๊ฐ์คํฉ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์กฐํฉํ๋ ๊ณผ์ ์์ ๊ทธ ๋น์ ๋ฐํ๋ค. ํน์ด๊ฐ์ $argmax$๋ฅผ ์ ์ฉํด ์์ p๊ฐ์ ํน์ด๋ฒกํฐ๋ง ๋ฐ์ํ ๋ถ๋ถ ํ๋ ฌ $A$๋ฅผ ์ด์ฉํ ์๋ ์๊ณ , ํ์์ ๋ฐ๋ผ์ ๋ค์ p๊ฐ์ ๊ฐ์๋ฅผ ๋๋ ค ์๋ณธ์ผ๋ก ๋ณต์ํ๋ ๊ฒ๋ ๊ฐ๋ฅํด์ง๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ธฐ๋ฅ์ด ๊ฐ์ฅ ๋น์ ๋ฐํ๋ ๋ถ์ผ๊ฐ ์ด๋ฏธ์ง ํด์๋ ์์ถโข๋ณต์ ๋ถ์ผ๋ค. ํ์ฌ ๋ด๊ฐ ์ฌ์ฉํ๋ ค๋ฉด ์ด๋ฏธ์ง์ ํด์๋๊ฐ ๋๋ฌด ๋์์ ์ฉ๋์ด ์ปค์ ธ ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค๋ฉด SVD๋ฅผ ์ด์ฉํด ํ์์ ์ธ ํน์ด๋ฒกํฐ ๋ช๊ฐ๋ง ๋จ๊ฒจ๋๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ํด์๋ ์์ถ์ ์ํํด ์ฉ๋์ ์ค์ผ ์ ๋ ์๋ค. ๊ณต๋์ด์ ์ํ์ ๋ฆฌ๋์ ํฌ์คํธ ํ๋จ๋ถ์ ์ ๋ง ์ง๊ด์ ์ผ๋ก ์ ๋ง๋ค์ด์ง ์ฌ๋ก๊ฐ ์์ผ๋ ๊ผญ ํ ๋ฒ์ฉ ๋ณด๊ณ ์ค์๊ธธ ๊ถ์ฅํ๋ค.
Leave a comment