๐ Inner Product: Projection Matrix, Least Sqaure Method
๐กย Concept of Inner Product
\[a^Tb = ||a||โข||b||cos\theta\]
๋ด์ ์ Inner Product
, Dot Product
, Scalar Product
๋ก ๋ถ๋ฆฌ๋ฉฐ ๋ ๋ฒกํฐ์ ์ ์ฌ๋, ์ฆ ๋ฎ์ ์ ๋๋ฅผ ๊ตฌํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ฒกํฐโขํ๋ ฌ ์ฐ์ฐ์ ํ ์ข
๋ฅ๋ค. ๋ ๋ฒกํฐ์ ์ ์ฌ์๊ณผ๋ ๋์ผํ ๊ฐ๋
์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ค. ์ ์์์ ์ฐ๋ณ์ ์ฃผ๋ชฉํด๋ณด์.
$||a||cos\theta$ ๋ ๋ฒกํฐ $a$๋ฅผ ๋ฒกํฐ $b$์ ์ ์ฌ์ ๋ด๋ฆฐ ํฌ๊ธฐ๋ก ํด์ํ ์ ์๋ค. ํํธ $||b||$ ๋ ๋ฒกํฐ $b$์ ๊ธธ์ด์ด๋ฏ๋ก, ๊ฒฐ๊ตญ ๋ด์ ์ด๋ ํ ๋ฒกํฐ๋ฅผ ๋ค๋ฅธ ๋ฒกํฐ์ ์ ์ฌ์ ํด์ค ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ฒกํฐ ํฌ๊ธฐ์ ๊ณฑ์ด ๋๋ค.
๋ด์ ์ ๊ธฐํํ์ ์ผ๋ก ์๊ฐํด๋ณด์. $\theta$๋ ๋ ๋ฒกํฐ ์ฌ์ด์ ๋ผ์ธ๊ฐ์ด๋ค. ๊ทธ๋ ๋ค๋ฉด ๋ผ์ธ๊ฐ๊ณผ ๋ด์ ์ ํฌ๊ธฐ ์ฌ์ด์ ์๊ด๊ด๊ณ๋ ์ด๋ป๊ฒ ๋ ๊น?? ๋ด์ ์ ์๋ฏธ๋ ์๋ก ๊ฐ์ ์ ๋๊ฐ ์๋๋ผ โ์๋ก ๋ฎ์ ์ ๋โ
๋ผ๊ณ ํ๋ค. ์คํ๊ต ๋ ๋ฐฐ์ ๋ ๋ฎ์ ๊ฐ๋
์ ๋ ์ฌ๋ ค๋ณด์. ๋ฎ์์ด๋ ์ ํด๋ฆฌ๋ ๊ณต๊ฐ์์ ๋ชจ๋ ๊ฐ์ ๋ณด์กดํ๋ฉฐ ๋ชจ๋ ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ฅผ ์ผ์ ํ ๋น์จ๋ก ํ๋ ๋๋ ์ถ์์ํค๋ ์ํ ๋ณํ์ด๋ค. ๋ค์ ๋งํด, ์ด๋ค ๋ ๋ํ์ ๋ฎ์๋ค๊ณ ๋งํ๋๋ฐ ์ ๋์ ์ธ ๊ฑฐ๋ฆฌ ํน์ ๊ธธ์ด๊ฐ ๊ฐ์ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๊ทธ๋์ ๋ ๋ฒกํฐ์ ๋ฎ์ ์ ๋๋ฅผ ํ์
ํ๋ ค๋ฉด ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ฒกํฐ์ ๊ธธ์ด ๋์ ๋ฐฉํฅ์ด๋ผ๋ ๋ฌผ๋ฆฌ๋์ ์ฃผ๋ชฉํด์ผ ํ๋ค. ๋ฒกํฐ๋ ์ง์ ์ผ๋ก ํํ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ ๋ฒกํฐ๊ฐ ์์ ํ ๋ฎ์๋ค๊ณ ๋งํ๋ ค๋ฉด, ๋ผ์ธ๊ฐ์ ํฌ๊ธฐ๊ฐ 0์ด ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ผ์ธ๊ฐ์ ํฌ๊ธฐ๊ฐ ์์์ง์๋ก ๋ ๋ฒกํฐ์ ๋ฎ์ ์ ๋๋ ์ปค์ง๊ฒ ๋๊ณ , $\theta=0$ ์์ ๋ด์ ๊ฐ์ ์ต๋๊ฐ ๋๋ค. ๋ง์ฝ $\theta=90$ ์ด๋ผ๋ฉด ๋ด์ ๊ฐ์ ์ด๋ป๊ฒ ๋ ๊น?? ์ผ๊ฐ๋น ์ ์์ ์ํด $cos \theta = 0$ ์ด ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ด์ ๊ฐ์ 0์ด ๋๊ณ , ๋ ๋ฒกํฐ๋ ์๋ก ์ ํ ๋ฎ์ง ์์๋ค๊ณ ํ๋จํ ์ ์๋ค. ํํธ $\theta=180$ ์ผ ๋ ๋ด์ ๊ฐ์ ์ต์๊ฐ ๋๊ณ , ๋ ๋ฒกํฐ๋ ์์ ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ๋ฎ์ ์ํ๋ฅผ ๊ฐ๋๋ค.
ํํธ ๋ด์ ์ ๋ฒกํฐ ์ ๊ทํ์๋ ์ฌ์ฉํ ์ ์๋๋ฐ, ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ฒกํฐ๋ฅผ ์ ๊ทํํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฒกํฐ๋ฅผ ๋ฒกํฐ์ ํฌ๊ธฐ๋ก ๋๋๋ฉด ๋๋ค๊ณ ๋ง ์๊ณ ์์ ๊ฒ์ด๋ค. ํ์ง๋ง ๋ฒกํฐ์ ์ ์น์ ๋ฒกํฐ์์ ๋ด์ ์ผ๋ก๋ ๋ฒกํฐ์ ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ๊ตฌํ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ (๋ฒกํฐ์ ์ ์น์ ๋ฒกํฐ๋ $cos\theta=0$์ด ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ) ์ ๋ฑ์์ด ์ฑ๋ฆฝํ๋ค. ํํธ, ๋ฒกํฐ ์ ๊ทํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋ฒกํฐ์ ๊ธธ์ด๊ฐ 1์ด ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ โ๋จ์ ๋ฒกํฐโ
๋ผ๊ณ ์ ์ํ๋ค. ๋ฒกํฐ์ ๊ธธ์ด๊ฐ 1์ด๋ผ๋ ์ ์ ์ด์ฉํ๋ฉด, ๋จ์ ๋ฒกํฐ์๋ ๋ฐฉํฅ์ ๋ํ ๋ฌผ๋ฆฌ๋๋ง ๋จ์ ์๋ค๋ ์ฌ์ค์ ์ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋์ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ด๋ค ๋ฒกํฐ์ ๋ฐฉํฅ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ป๊ณ ์ถ์ ๋, ๋ฒกํฐ์ ์ ๊ทํ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ฉด ๊ฐ๋จํ๊ฒ ๊ตฌํ ์ ์๋ค.
๋ด์ ๊ณต์๊ณผ ๋ฒกํฐ ์ ๊ทํ ๊ณต์์ ํจ๊ป ์ฌ์ฉํ๋ฉด ๋ฒกํฐ $a$๋ฅผ ๋ฒกํฐ $b$์ ์ ์ฌ์ ๋ด๋ ธ์ ๋ ๋์ถ๋๋ ๋ฒกํฐ ๋ํ ์ง์ ๊ตฌํ ์ ์๋ค. ์ ์์์ ์ดํด๋ณด์. ๊ฐ ๋ณ์ ์ข์ธก ํญ์ ๋ด์ ๊ณต์์ ์ํด $||a||\cos\theta$ ๊ฐ ๋๋ค. ์ง๊ธ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๊ตฌํ๊ณ ์ถ์ ๊ฒ์ ์ ์ฌ์ ๋ด๋ฆฐ ๋ฒกํฐ ์์ฒด์ธ๋ฐ, $||a||\cos\theta$ ์ ํฌ๊ธฐ์ ๋ํ ๋ฌผ๋ฆฌ๋๋ง ๋ด๊ณ ์์๋ฟ ๋ฐฉํฅ์ ๋ํ ์ ๋ณด๊ฐ ๋ด๊ฒจ ์์ง ์๋ค. ์์์ ์ธ๊ธํ๋ฏ์ด, ๋ฒกํฐ ์ ๊ทํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ํด๋น ๋ฒกํฐ์ ๋ฐฉํฅ์ ๋ํ ๋ฌผ๋ฆฌ๋์ ์๋ฏธํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ฐ๋ณ์ ๋ฒกํฐ $b$ ์ ๋ฐฉํฅ(์ ๊ทํ ๊ฒฐ๊ณผ)๋ฅผ ๊ณฑํ๊ฒ ๋๋ ๊ฒ์ด๋ค.
\[(a - \hat{x}โขb)^Tโข\ b\hat{x} = 0 \\ \hat{x} = \frac{b^Ta}{b^Tb} \\ \hat{x}โขb = \frac{b^Ta}{b^Tb}*b\]ํํธ, ์ ์ฌ์ ๋ด๋ฆฐ ๋ฒกํฐ(๋ฒกํฐ
$\frac{a^Tb}{b^Tb}*b$)๋ฅผ ๊ธฐ์ค ๋ฒกํฐ(๋ฒกํฐ $b$)์ ์ค์นผ๋ผ๋ฐฐ ํด์ค ๋ฒกํฐ๋ก ์๊ฐํด๋ ์ฝ๊ฒ ๊ตฌํ ์ ์๋ค. ์ค์นผ๋ผ๋ฅผ ๋ฏธ์ง์๋ก ๋๊ณ ์ ์ฌ์ ๋ด๋ฆฐ ๋ฒกํฐ๋ฅผ $bโข\hat{x}$๋ผ๊ณ ์ ์ํ๋ฉด ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ฒกํฐ $a$๋ฅผ ๋น๋ณ, ์ ์ฌ์ ๋ด๋ฆฐ ๋ฒกํฐ๋ฅผ ๋ฐ๋ณ์ผ๋ก ํ๋ ์ง๊ฐ์ผ๊ฐํ์ ๋์ด๋ฅผ ๊ตฌํ ์ ์๊ฒ ๋๋ค. ์ ์ฌ์ ๋ด๋ฆฐ ๋ฒกํฐ $bโข\hat{x}$์ ๋ง์ด๋์ค ๋ถํธ๋ฅผ ์ทจํด ๋ฐ๋ ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ๋ค์ง์ด์ฃผ๋ฉด ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ง๊ฐ์ผ๊ฐํ์ ๋์ด๋ฅผ ๋ฐ๋ณ๊ณผ ๋น๋ณ์ ํฉ($a - bโข\hat{x}$)์ผ๋ก ๋ํ๋ผ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ฐ๋ณ๊ณผ ๋์ด์ ๋ผ์ธ๊ฐ์ด ์์ง์ด๋ผ๋ ์ ์ ๋ด์ ๊ณต์์ ์ ์ฉํด ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ค์ ์์์ ํ์ด๋ด๋ฉด ์ ์ฌ์ ๋ด๋ฆฐ ๋ฒกํฐ๋ฅผ ์ป์ ์ ์๋ค. ์ ์ฌ์ ๋ด๋ฆฐ ๋ฒกํฐ๋ฅผ ์ค์ ๋ก๋ ํฌ์ ๋ฒกํฐ
๋ผ๊ณ ์ ์ํ๋ค.
๐ข What is Projection Matrix
๋ฒกํฐ $a$์ ๋ฒกํฐ $b$์ ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ ํฌ์ ๋ฒกํฐ ํฌ๊ธฐ์ ์ถ์ด๋ฅผ ์ดํด๋ณด์. ๋ฒกํฐ $a$๊ฐ ๋ง์ฝ 2๋ฐฐ ์ปค์ง๋ค๋ฉด $a$๊ฐ ๋ถ์์๋ง ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ํฌ์ ๋ฒกํฐ ์ญ์ ๊ทธ๋๋ก 2๋ฐฐ ์ฆ๊ฐํ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ฐ๋ฉด ๋ฒกํฐ $b$๋ 2๋ฐฐ๊ฐ ์ปค์ ธ๋ ๋ถ์โข๋ถ๋ชจ ๋ชจ๋ ๋์ผํ๊ฒ 2๊ฐ์ฉ $b$๊ฐ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด์ ๊ณผ ๋ณํ๊ฐ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํฌ์ ๋ฒกํฐ์ ํฌ๊ธฐ๋ ์ ์ ์ผ๋ก ๋ฒกํฐ $a$์ ์์กด์ ์ด๋ค. ๋ค์ ๋งํด, ๋ฒกํฐ $a$๋ ๋ฌด์ธ๊ฐ ๋งค๊ฐ์ฒด์ ์ํด ๋ฒกํฐ $b$๋ก ์ ์ฌ์ ๋๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ๊ทธ ๋งค๊ฐ์ฒด๋ฅผ ์ฐ๋ฆฌ๋ projection matrix
๋ผ๊ณ ํ๋ค.
๋ถ๋ชจ๋ ํ๋ฒกํฐ์ ์ด๋ฒกํฐ์ ๋ด์ ์ด๋ผ์ ์ค์นผ๋ผ(์์), ๋ถ์๋ ์ด๋ฒกํฐ์ ํ๋ฒกํฐ์ ๊ณฑ์ด๋ผ์ ํ๋ ฌ ํํ๊ฐ ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋์ Matrix
๋ผ๋ ๋จ์ด๋ฅผ ๋ถ์ด๊ฒ ๋์๋ค. ์ด๋ฌํ Projection Matrix
๋ $n$์ฐจ์ ๋ฒกํฐ์๋ ๋์ผํ๊ฒ ์ ์ฉํ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ํ๋ ์ฐจ์์ถ์ ํน์ ์ ํ๋ณํ ๊ฐ์ ํ
ํฌ๋์ผ๋ก ๋จธ์ ๋ฌ๋, ๋ฅ๋ฌ๋์์ ์ ์ฉํ๊ฒ ์ฌ์ฉ๋๋ค.
๐๏ธ Least Square Method
\[Measurement = Ax + n\]
$(a - \hat{x}โขb)^T$
๋ฅผ ์๋ฌ ๋ฒกํฐ $e$๋ก ์นํํ๋ฉด ๋ด์ โข์ ์ฌ์์ Least Square Method
(์ต์ ์์น๋ฒ)์ผ๋ก ํด์ํ ์๋ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด 5์ฐจ์์ ๊ณต๊ฐ์์ 2์ฐจ์์ ๊ณต๊ฐ์ผ๋ก span
ํ๋ ํ๋ ฌ $A$([5x2]
, full column rank
) ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ 5์ฐจ์ ๊ณต๊ฐ์์ ์ ์๋๋ ๋ฒกํฐ $b$๊ฐ ์๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํด๋ณด์. ํ์ฌ ์ํฉ์ $C(A)$์ ๋ฒกํฐ $b$ ์ฌ์ด์ ํด๊ฐ ์กด์ฌํ์ง ์๋ ์ํ, ์ฆ ๋ชจ๋ธ์ ์์ธก๊ฐ๊ณผ ์ค์ ์ ๋ต์ด ์ผ์นํ์ง ์๋๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋น๋ก ํด๊ฐ ์์ง๋ง ์์ธก๊ฐ์ ๊ทธ๋๋ ์ต๋ํ ์ ๋ต์ ๊ฐ๊น๊ฒ ์์น ์์ผ๋ณด์๋ ์ทจ์ง์์ ๋์จ ๊ฒ์ด ๋ฐ๋ก ์ต์ ์์น๋ฒ
์ด๋ค. ์ต์์์น๋ฒ์ $||e||$๋ฅผ ๋ชจ๋ธ์ ์์ธก๊ณผ ์ ๋ต ์ฌ์ด ์ค์ฐจ๋ก ์ ์ํ๋๋ฐ, ์ด ๋ $L_2$์ ์ ๊ณฑ๊ทผ ์ฐ์ฐ์ ํผํ๊ธฐ ์ํด์ $||e||^2$์ ์ต์ ํ ํ๋ค. ์ค์ฐจ์ ์ ๊ณฑ์ ์ต์ํํ๋ค๋ ๋์ ๋ฐฉ์์ ๋ง๊ฒ Least Square
๋ผ๋ ์ด๋ฆ์ ๊ฐ๊ฒ ๋์๋ค.
ํํธ, ์ด ์ค์ฐจ๋ฅผ ์ต๋ํ ์ค์ด๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฌด์์ผ๊น?? $C(A)$ ์์์ ์ ์๋๋ ๋ฒกํฐ $b\hat{x}$์ ์๋ฌ ๋ฒกํฐ $e$ ์ฌ์ด์ ๋ด์ (๋ ๋ฒกํฐ๊ฐ ์์ง)๊ฐ์ด 0์ผ ๋ ๋ฒกํฐ $e$์ ๊ธธ์ด๊ฐ ์ต์ ๋๋ค๋ ์ ์ ์ด์ฉํด ๋ฏธ์ง์ $\hat{x}$๋ฅผ ์ฐพ๊ณ ์ต์ ํ ์์ ๋ฃ์ด ์ค์ฐจ ์ ๊ณฑ์ด ์ต์๊ฐ ๋๋ ๊ณ์๋ฅผ ๊ตฌํด์ฃผ๋ฉด ๋๋ค.
๋ง์ง๋ง์ผ๋ก Dot Product
, Scalar Product
, Inner Product
๋ ๋์ ์๋ฏธ์์ ๋ชจ๋ ๋ด์ ์ ํฌํจ๋๋ค. ํ์ง๋ง ๋ฏธ์ธํ ์๋ฏธ ์ฐจ์ด๋ ์๋ค. ํ๋ ํ๋ ์ดํด๋ณด์. ๋จผ์ Dot Product
๋, ๋ด์ ์ ์ ํด๋ฆฌ๋ ์ขํ๊ณ์์ ์ ์ํ ๋ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ช
์นญ์ด๋ฉฐ, ์ฐ์ฐ ๊ธฐํธ๊ฐ ์ ๊ณฑ์ด๋ผ๋ ์ ์ ๊ฐ์กฐํ๊ธฐ ์ํด Dot
์ด๋ผ๋ ๋จ์ด๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ฒ ๋์๋ค. ํํธ, Scalar Product
์ญ์ ๋ด์ ์ ์ ํด๋ฆฌ๋ ์ขํ๊ณ์์ ์ ์ํ ๋ ์ฌ์ฉํ๋ ๋ช
์นญ์ด์ง๋ง, ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์ค์นผ๋ผ ๊ฐ์ด๋ผ๋ ์ ์ ๊ฐ์กฐํ๊ธฐ ์ํด Scalar Product
๋ผ๊ณ ๋ช
๋ช
ํ๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก Inner Product
๋ ๋ฒกํฐ ๊ณต๊ฐ์์ ์ ์ ๋์ด ํ๋ ฌ ๊ฐ์ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ์ฒด๋ค์ ๋ํด์ ํ์ฅ ์ ์ฉ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค๋ ์ ์์ Dot Product
, Scalar Product
๋ณด๋ค ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ๊ฐ๋
์ผ๋ก ๋ณผ ์ ์๊ฒ ๋ค.
Leave a comment